About Greek Radios Feature article on Eleftherotypia - Ραδιόφωνο άφωνο, παράφωνο

Φτηνό ή όχι, οι επιχειρηματίες θέλουν να κάνουν το ραδιόφωνο ακόμα \r\nπιο κερδοφόρο. Πάση θυσία. Και η κρίση είναι ένας καλός λόγος ή, \r\nσυχνότερα, ένα καλό άλλοθι γι’ αυτό.\r\n

\r\nΕτσι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι σταθμοί κόβουν τις\r\nεκπομπές με χαρακτήρα, περιορίζοντας το ρεπερτόριό τους σε φτωχές \r\nπαραλλαγές ελάχιστων τραγουδιών. Ενώ η φετινή σεζόν άρχισε με την \r\nκυβέρνηση να σφυρίζει αδιάφορα απέναντι στις ελλείψεις της κρατικής \r\nραδιοφωνίας (από τον Δεκαπενταύγουστο περιμένουμε την προκήρυξη για τους\r\nσυμβασιούχους), με σταθμούς και δισκογραφικές εταιρείες απλώς να \r\nαλληλοεξυπηρετούνται, αφήνοντας τους ακροατές να νομίζουν ότι τους \r\nπροτείνουν νέους σταρ και με πιέσεις σε καλλιτέχνες να απαρνηθούν τα \r\nδικαιώματά τους, προκειμένου ν’ ακούσουν τα τραγούδια τους απ’ τα \r\nερτζιανά. Και ακόμα, με πολύ λιγότερους επαγγελματίες πίσω από τα \r\nμικρόφωνα. Τελευταίο παράδειγμα ο «Μελωδία 99,2». Απολύθηκαν οι \r\nπερισσότεροι παραγωγοί (Οδυσσέας Ιωάννου, Κώστας Θωμαΐδης, Διονυσία \r\nΜπάκα κ.ά.), με αποτέλεσμα ο σταθμός-προπύργιο του καλού ελληνικού \r\nτραγουδιού να παίζει πλέον με playlist τα Σαββατοκύριακα. Τουλάχιστον το\r\nρεπερτόριό του δεν έχει αλλάξει, κάτι είναι και αυτό.\r\n

\r\n

\r\nΤα ίδια τραγούδια\r\n

\r\n

\r\nΑς τα πάρουμε με τη σειρά. Μέχρι πρότινος θα ήταν αδιανόητο. Και\r\nόμως, σήμερα, υπάρχει μουσικό ραδιόφωνο που βγάζει ολόκληρο \r\nδεκαπενθήμερο πρόγραμμα μεταδίδοντας συνολικά μόνο 167 τραγούδια! Είναι ο\r\n«Hot FM» 104,6 και αν νομίζετε πως δεν τον ακούει κανείς, κάνετε λάθος.\r\nΔεύτερος είναι στη λίστα με τις τελευταίες ακροαματικότητες. «Είναι το \r\nνέο μοντέλο», λέει στο «7» ο Σταύρος Μπουλιτσάκης, ιδιοκτήτης του Media \r\nInspector, μιας εταιρείας που καταγράφει με ακρίβεια τα τραγούδια που \r\nμεταδίδονται από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς. «Ενα μοντέλο που \r\nαπευθύνεται σε ακροατές οι οποίοι δεν ακούνε ραδιόφωνο περισσότερο από \r\nμία ώρα την ημέρα. Μέσα σε αυτή την ώρα προσπαθούν να στριμώξουν όλες \r\nτις σημερινές επιτυχίες. Και φυσικά δεν έχουν πρόβλημα να τις \r\nεπαναλάβουν μετά από δύο ώρες».\r\n

\r\n

\r\nΗ κρίση του μουσικού ραδιοφώνου περνάει φυσικά και απ’ το \r\nταμείο. Η διαφημστική δαπάνη έχει μειωθεί έως και 30%. «Οι \r\nδιαφημιζόμενοι δεν έχουν καταλάβει ότι αποτελεί το πιο δημοφιλές και \r\nαξιόπιστο μέσο και το έχουν "ριγμένο" σε σχέση με την τηλεόραση. Φταίνε \r\nόμως και οι ακροατές που δίνουν νούμερα σε ραδιόφωνα που παίζουν μόνο \r\n150 τραγούδια την εβδομάδα και δεν έχουν ούτε έναν παραγωγό», λέει ο \r\nΤάσος Τρύφωνος, διευθυντής προγράμματος του Love Radio.\r\n

\r\n

\r\nΠράγματι, τα περισσότερα μουσικά ραδιόφωνα λειτουργούν πια με \r\nελάχιστους ανθρώπους. Ο «Δίεση 101,3» έχει επτά παραγωγούς, ο «Rock \r\n96,9» το ίδιο, ο «Freedom 88,9» μόλις τρεις, όσους το «Δίφωνο 96,6» και ο\r\n«Oasis 88», ο δε «Derti 98,6» μόνο έναν. Επίσης οι «Hot» και «Music» \r\nδεν έχουν κανέναν. Ραδιόφωνα i-pod δηλαδή! Χώρια ότι πολλές από τις \r\nθέσεις αυτές στα μικρόφωνα τις παίρνουν σελέμπριτι ή τηλεοπτικά πρόσωπα \r\nπου δεν έχουν σχέση με τα FM.\r\n

\r\n

\r\nΚυριαρχούν οι μετρήσεις\r\n

\r\n

\r\n«Είναι πολύ δύσκολο να βγουν μουσικοί παραγωγοί με το στάτους \r\nπου γνωρίζαμε έως τώρα», λέει ο Γιάννης Πετρίδης, που έχει το ρεκόρ \r\nτεσσάρων δεκαετιών στα ερτζιανά και προθυμοποιήθηκε να εργαστεί δωρεάν \r\nώσπου να βρει επιτέλους η ΕΡΑ την τυπική φόρμα για να συνεχίσει. «Από τη\r\nστιγμή που το μεράκι και η φαντασία έδωσαν τη θέση τους στις μετρήσεις \r\nκαι τη διαφήμιση, όλα άλλαξαν. Ομως παρουσιάζονται ακόμα ταλαντούχα \r\nπαιδιά στο ράδιο που παρακολουθούν την επικαιρότητα και λένε κάτι \r\nπερισσότερο από τα μπαρ και τα πάρτι».\r\n

\r\n

\r\nΟ Ποσειδώνας Γιαννόπουλος συμπλήρωσε 23 χρόνια στο ραδιόφωνο - \r\nτώρα είναι στον «Sfera 102,2». «Υπάρχει όντως η τάση τα ποσοστά \r\nακροαματικότητας να γεννούν αποφάσεις. Οπως και μια νέα ψύχωση του τύπου\r\n"τι θέλει η νεολαία". Κι όμως, αντίθετα απ’ ό,τι νομίζουν μερικοί \r\nεπιχειρηματίες, και οι σημερινοί νέοι ακροατές επιθυμούν να νιώθουν \r\nέντονα την προσωπικότητα των παραγωγών που ακούν, επιζητούν την άποψή \r\nτους, το έξυπνο ή καυστικό χιούμορ τους και όχι "fashion victim υφάκι" \r\nαπό δήθεν «fresh φωνές"».\r\n

\r\n

\r\nΟ ίδιος υπήρξε για ένα διάστημα και διευθυντής στο ραδιόφωνο του\r\n«Sfera 102,2». «Προσπαθώντας να διευθύνω με δημιουργικά κριτήρια, \r\nκατάλαβα ότι δεν μπορείς να πετύχεις εύκολα τους στόχους σου όταν το \r\nραδιοφωνικό περιβάλλον κινείται ήδη σε ξένα προς το ραδιόφωνο \r\nμονοπάτια».\r\n

\r\n

\r\nΗ εξουσία της λίστας\r\n

\r\n

\r\nΔεν είναι εύκολο να τηρήσεις τέτοια κριτήρια όταν ο κανόνας \r\nείναι πια το playlist, ο προγραμματισμός δηλαδή των τραγουδιών που θα \r\nμεταδοθούν όλη την ημέρα. Ο υπολογιστής είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, \r\nαρκεί να μη γίνεται μέσον επιβολής: «Το playlist είναι σαφέστατα ένας \r\nπεριορισμός για τον παραγωγό, αλλά στην εποχή της ραδιοφωνικής πληθώρας \r\nμάς βοηθά να δίνουμε άμεσα το μουσικό μας στίγμα, ώστε και ο ακροατής να\r\nμπορεί ευκολότερα να αποφασίσει ποιος σταθμός τού ταιριάζει μουσικά», \r\nυποστηρίζει ο Π. Γιαννόπουλος. «Ταυτόχρονα βέβαια, δημιουργεί μεγάλη \r\nεξουσία, συγκεντρωμένη σε ένα μόνο πρόσωπο ανά σταθμό. Πρέπει όσοι την \r\nκατέχουν να τη χειρίζονται προσεκτικά, αλλά και οι ιδιοκτήτες των \r\nσταθμών να αποφασίζουν το ίδιο προσεκτικά σε ποιον την παρέχουν».\r\n

\r\n

\r\nΔεν είναι βέβαιο ότι το playlist οδηγεί, έτσι όπως λειτουργεί σε\r\nπολλούς ραδιοσταθμούς, στο θάνατο της μουσικής, σίγουρα όμως οδηγεί \r\nστην απαξίωση των παραγωγών που μετατρέπονται σε απλούς διαχειριστές της\r\nκονσόλας, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής των τραγουδιών που ακούγονται \r\nστην εκπομπή τους. «Μέτρον άριστον» πιστεύει ο Τ. Τρύφωνος του «Love». \r\n«Εμείς διαθέτουμε μια database εκατοντάδων τραγουδιών, μέσα από την \r\nοποία οι παραγωγοί μπορούν να επιλέξουν. Αν βέβαια το κάνεις το play \r\nlist για να εξασφαλίσεις ότι θα παίζονται περισσότερα τραγούδια της \r\nδισκογραφικής εταιρείας του ομίλου στον οποίο ανήκει και ο σταθμός σου ή\r\nπου έγραψες εσύ και οι φίλοι σου, τότε πιστεύω ότι είναι αρνητικό \r\nμακροπρόθεσμα το αποτέλεσμα».\r\n

\r\n

\r\nΕίναι αλήθεια ότι στις διευθύνσεις των σταθμών βρίσκονται συχνά \r\nσυνθέτες και στιχουργοί (ο Βαλεντίνο στον «Sfera», ο Οδυσσέας Ιωάννου \r\nμέχρι πρόσφατα στον «Μελωδία»), ενώ ακόμα συχνότερα οι σταθμοί έχουν \r\nεπιχειρηματικό εναγκαλισμό με δισκογραφικές εταιρείες. Π.χ. ο «Ρυθμός \r\n94,9», ο «ΑΝΤ1» και η δισκογραφική Heaven Music ανήκουν στον ίδιο όμιλο.\r\nΚαι στο Top 10 του «Ρυθμού», οι οκτώ στους δέκα καλλιτέχνες προέρχονται\r\nαπό τη Heaven. Επίσης, ο όμιλος Γιαννίκου διαθέτει και ραδιοσταθμούς \r\n(«Δίφωνο 96,6» με έντεχνο ρεπερτόριο, «Oasis 88» με λαϊκά και «Fresh \r\n88,6» με ποπ καθώς και δισκογραφικές εταιρείες (Legend, Lyra) που \r\nαλληλοϋποστηρίζονται σταθερά.\r\n

\r\n

\r\nΣ’ αυτή την παλιά ιστορία, έρχονται τώρα να προστεθούν νέες. Η \r\nιδιοκτησία του «Σκάι 100,3» αποφάσισε να μη μεταδίδει τραγούδια \r\nκαλλιτεχνών, που έχουν αναθέσει στην ΑΕΠΙ την είσπραξη των πνευματικών \r\nδικαιωμάτων τους. Επειδή, όμως, κάτι πρέπει να μεταδίδουν, υπάρχει \r\nπάντοτε ο κίνδυνος μετάθεσης τυχόν ευθυνών στους ίδιους τους \r\nκαλλιτέχνες: «Στο παρελθόν έχει παρατηρηθεί ότι περιοδικά που διανέμουν \r\nCD με καλλιτέχνες εκτός ΑΕΠΙ δίνουν στους μουσικούς να υπογράψουν μια \r\nυπεύθυνη δήλωση ότι δεν είναι γραμμένοι στην ΑΕΠΙ» μας λέει ο δικηγόρος \r\nΆρης Καραμπεάζης. «Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα τους ζητούν επίσης να \r\nυπογράψουν ότι, αν η ΑΕΠΙ εγείρει οποιεσδήποτε αξιώσεις κατά του \r\nπεριοδικού/σταθμού για την μετάδοση της μουσικής τους, τότε εκείνοι \r\nαναλαμβάνουν να πληρώσουν οποιαδήποτε απαίτηση τυχόν επιδικαστεί». Τόσο \r\nοι ίδιοι οι καλλιτέχνες, όσο και οι ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρίες \r\nέχουν το δικαίωμα να αρνηθούν τέτοιους όρους και όταν το κάνουν κατά \r\nκανόνα τα περιοδικά ή οι ραδιοσταθμοί συμφωνούν τελικά να απαλειφθεί ο \r\nσυγκεκριμένος όρος από το συμβόλαιο.\r\n

\r\n

\r\nΚαι τώρα κάντρι...\r\n

\r\n

\r\nΠρος το παρόν ο «Σκάι» μεταδίδει αρκετά παλιά κάντρι, που τού \r\nέρχονται ίσως οικονομικότερα: «Μια πιθανή εξήγηση για αυτό είναι ότι \r\nστην Αμερική οι μουσικοί και οι ερμηνευτές είχαν πάντοτε ισχυρά \r\nσυνδικάτα και κατάφερναν να παίρνουν μεγάλες αμοιβές κατά τη συμμετοχή \r\nτους στις ηχογραφήσεις. Έτσι δεν είχαν περαιτέρω αξιώσεις για την \r\nδημόσια εκτέλεση του ηχογραφήματος, παραιτούμενοι κατ’ ουσίαν από το \r\nσυγγενικό τους δικαίωμα».\r\n

\r\n

\r\nΕλάχιστοι είναι οι σταθμοί που παίζουν ελεύθερα, χωρίς playlist.\r\nΤα μουσικά ραδιόφωνα της ΕΡΤ (Kosmos, Δεύτερο Πρόγραμμα, Τρίτο \r\nΠρόγραμμα), ο «Μελωδία 99,2», ο «Best 92,6», ο «Εν Λευκώ 87,7». «Το \r\nμουσικό ραδιόφωνο βρίσκεται σε φάση αυτόματου πιλότου», λέει η Κατερίνα \r\nΚαφεντζή, διευθύντρια προγράμματος του τελευταίου και μουσική \r\nεπιμελήτρια της εκπομπής του Κωνσταντίνου Τζούμα. «Το μουσικό ύφος του \r\nσταθμού μας πάντως δεν χρήζει λίστας».\r\n

\r\n

\r\nΗ ποιοτική διολίσθηση των μουσικών ραδιοφώνων σίγουρα συμβάλλει \r\nστη μείωση των πωλήσεων δίσκων, αλλά και της μετάκλησης καινούριων ξένων\r\nονομάτων. Παλιά συγκροτήματα έρχονται ξανά και ξανά: Scorpions, James, \r\nPlacebo κ.ά. Αναμενόμενο, από τη στιγμή που δεν υπάρχουν καλά μουσικά \r\nραδιόφωνα να υποστηρίξουν τα live της πόλης. «Γιατί να φταίει το \r\nραδιόφωνο;» αντιτείνει η Κατερίνα. «Πόσα ραδιόφωνα βρίσκονται στην Αθήνα\r\nπου να παίζουν χέβι μέταλ ή low bap; Και όμως, επικρατεί το αδιαχώρητο \r\nστις συναυλίες με καλλιτέχνες του είδους».\r\n

\r\n

\r\nΑραγε βγαίνουν πια στην Ελλάδα από τους ραδιοσταθμούς ξένα \r\nτραγούδια επιτυχίες; «Βεβαίως. Απλώς έχει πλέον δημιουργηθεί μια \r\nανακολουθία, μεταξύ μαζικής αποδοχής και "υποτιθέμενης" διαχρονικότητας ή\r\nαξίας ενός τραγουδιού». *\r\n

\r\n

Copyright 2024. All Right Reserved.