Collage - Baśnie

To Progressive Rock (θα) μνημονεύεται για τα διαμάντια που κυκλοφόρησαν στο συγκεκριμένο είδος τη δεκαετία του ΄70. Εννοείται ότι και σε άλλες εποχές έχουν δημιουργηθεί πανέμορφα ακούσματα, απλά στη συγκεκριμένη δεκαετία είχαμε εκπληκτικό συνδυσμό ποιότητας-ποσότητας. Το neo-progressive rock, όπως υποδηλώνει και η ονομασία του αφορά παρόμοιο ήχο σε πιο προσφατες εποχές. Μια μπάντα που είναι εγκληματικά άγνωστη παρά στους ρέκτες του είδους είναι οι Πολωνοι Collage. Ξεχωρίζουν μακράν από το συμφερτό της επανάληψης και αναπαραγωγής, οδοί που έχουν επιλέξει πολλοί συνάδελφοι τους.Η μουσική τους βρίθει πλούτο ιδεών και εκτελέσεων, ένα συμφωνικό και μελωδικό ηχητικό γλυπτό. Στο κομμάτι της αναγνωρισημότητας, ένα μικρό μέρος οπαδών τους ξέρει χάρη στο δεύτερο ολοκληρωμένο δίσκο τους ''Moonshine'' το οποίο κυκλοφόρησε το 1994. Εξαιρετικό από όλες τις απόψεις αλλά η προσωπική μου αγάπη βρίσκεται στο ντεμπούτο ''Baśnie'' του 1990. Εδώ να σημειωθεί ότι εκτός του κιθαρίστα Mirek Gil όλα τα υπόλοιπα μέλη έχουν αλλάξει. Ανάμεσα στις δυο, ολοκληρωμένες και με δικό τους αυθεντικό υλικο,κυκλοφορίες υπήρξε μια συλλογή αλλά και δίσκος με διασκευές στον Jon Lennon. Κρίμα που μετά το εξαιρετικό ''Safe'' το συγκρότημα έχασε την παραγωγική του γραμμή με τη διάλυση να φτάνει λίγα χρόνια αργότερα. Το θετικό είναι ότι οι Collage επέστρεψαν στη ενεργό δράση πριν μια δεκαετία και μόλις πέρυσι μας χάρισαν το ''Over and Out'' που αν μη τι άλλο είναι δίσκαρος.

Η Πολωνία δεν είναι όπως και δεν ήταν καμιά σημαντική δύναμη στο prog rock, πόσο μάλιστα στις απαρχές των 90ς. Οι Collage είναι από τις λίγες μπάντες που γνωρίζω από τη συγκεκριμένη χώρα για εκείνη την εποχή. Το ''Basnie'' κυκλοφόρησε το 1990 μόνο σε κασέτα για να ακολουθήσει και στα άλλα φορμάτς ένα χρόνο αργότερα. Στο πρώτο τους δίσκο η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι η μητρική τους μέσω του Tomek Rozyck, ενός ανθρώπου με ενθουσιώδης φωνή γεμάτη μεταδιδόμενη ενέργεια.Το κουιντέτο (αν και στη φωτό παρουσιάζονται πέντε κύριοι και μια κυρία) έχει πλούσια φαντασία και παίζει παραμυθένια, όπως και ο τίτλος τους δίσκου (basnie) με ένα αντίστοιχο εξώφυλλο που όμως δεν κερδίζει τις εντυπώσεις. Να σημειωθεί ότι οι συνθέσεις δεν είναι μόνο του Gil όπως ίσως θα περίμενε κανείς αλλά σχεδόν σε όλες τις μοιράζεται με τον ντράμμερ της μπάντας Szadkowski ο οποίος μάλιστα πιστώνεται και τη συγγραφή όλων των στίχων. Λογικό να υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στη μπάντα μετά την φυγή του συγκεκριμένου.

Από τις πρώτες νότες θα σου έρθουν στο μυαλό μπάντες όπως οι Marillion πρώτης περιόδου. Μπορεί να μην καταλαβαίνεις λέξη εκτός και αν είσαι Πολωνός, αλλά είναι η μαγεία του τρόπου που μεταφέρει η μουσική την κάθε λέξη που η φαντασία σου οργιάζει. Μουσικές ιστορίες πλάθονται μέσα στο εκστατικό ξεδίπλωμα έγχορδων, κρουστών και εγχόρδων και κανένα όργανο να μην παραγκωνίζεται. Δυναμική εκκίνηση του δίσκου με τους ρυθμούς να σε παρασέρνουν σε βαθμό που είσαι έτοιμος για headbanging ενώ κάτι τρομερά ξεσπάσματα σε τύμπανα θα τα λάτρευαν ακόμα και ντεθάδες drummers. Ακόμα πιο δυνατή συνέχεια με το ''"Ja i ty'' με τη φωνή να ηγείται σε ψυχικό ξεσήκωμα με φυσικό ακόλουθο να συνεχίσει και το σώμα. Τα πλήκτρα δημιουργούν πεδίο μάχης με κιθάρες που φλέγονται και οδηγούμενη οργή μέσω της χροιάς του Tomek. Σε πιο μελωδικά τοπία, το ''Kołysanka'' δεν φτάνει στο σημείο να σε νανουρίσει (ευτυχώς) αλλά μπορεί με ευκολία να εναποθέσει τις βάσεις ώστς οι νότες που θα επιλέξει ο Mirek να γλιστρήσουν μέσα στη ψυχή σου.

Το ομώνυμο έρχεται με διάρκεια δέκα λεπτών και σκοπό να πειραματιστεί περισσότερο. Πλήκτρα οδηγοί, αργά στην αρχή, πιο φορτσάζικα στη συνέχεια με ωραίες παλμικές δονήσεις από το ρυθμικό δίδυμο. Παραμυθένιοι ήχοι, αγέραστες μελωδίες, αναπάντητα ερωτήματα στο πως κάποιες ηχητικές μεταφορές μπορούν να μας ταξιδεύουν νοητικά. Λόγω ευχέρειας χρόνου, δίνεται χώρος για αρκετά κιθαριστικά (και όχι μόνο) σόλος τα οποία κερδίζουν την παράσταση χάρη στα μαγικά δάκτυλα και κόλπα των εκτελεστών τους. Συνέχεια με ακόμα ένα πολυδιάστατο τραγούδι γεμάτο κιθαριστικές συγχορδίες και αποπλανητικά φωνητικά. Κιθαριστική παγίδα διαρκείς με κρουστικά ξεσπάσματα να ελλοχεύουν σε κάθε στάση-ευκαιρία. Στο ''Fragmenty'' το ξεφάντωμα επιστέφει με αισθαντικά φωνητικά. Μου θυμίζει το ''Jeszcze jeden dzien'' σαν διάρθρωση και με συγκινεί το γεγονός ότι κάποια τραγούδια ακόμα και όταν τα έχεις ακούσει εκατοντάδες φορές πάλι σε κερδίζουν και σε παθιάζουν.
 

ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ DEATHALOS ΤΣΑΟΥΣΙΔΗΣ