THE DUELLISTS VOL.2 ΠΟΙΑ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΩΝ BLACK SABBATH;
Δεύτερος γύρος συνομιλιών και διαπραγματεύσεων για τους ακάματους συντάκτες μας, που τούτη τη φορά ξιφουλκούν για το ποια είναι η καλύτερη περίοδος των Black Sabbath. Η αρχισυνταξία δεν φέρει ευθύνη για τις φρικτές κουβέντες που ανταλλάσσονται.
Πέντε περίοδοι, πέντε συντάκτες, πέντε ημέρες. Σήμερα η art rock περίοδος με τον Ozzy στα φωνητικά (1973-1978).
Λάμπρος Πανέτας: I am the world that hides the universal secret of all times
Ναι ξέρω. Όταν λέμε για Black Sabbath της Ozzy περιόδου, η δεύτερη τετράδα δίσκων που κυκλοφόρησαν δεν είναι ακριβώς αυτό που σου έρχεται πρώτο στο μυαλό. Προφανώς διασώζεται το “Sabbath bloody Sabbath” από τον ομώνυμο δίσκο, άντε και το “Symptom of the universe” από το “Sabotage”. Ο μόνος λόγος είναι ότι οι 4 προηγούμενοι δίσκοι όρισαν το μουσικό ύφος των Sabbath και φυσικά τους έφτασαν στο απόγειο της εμπορικής τους επιτυχίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε και στην εν λόγω περίοδο καλούς δίσκους. Η μάλλον όχι απλά καλούς. Γιατί άσχετα με το τι έχει περάσει στο υποσυνείδητο μας, οι Black Sabbath δεν είναι ΜΟΝΟ ξερά doomy riffs και σκοτεινή ατμόσφαιρα. Άσε που δεν υπάρχει και η δικαιολογία της δραματικής αλλαγής μουσικού ύφους (βλέπε εποχή Dio) για να πούμε ότι πρόκειται για «άλλη» μπάντα. Όχι, είναι οι ίδιοι 4 που ηχογράφησαν το «όξινο» “Master of reality” και το tripάτο “Vol.4”.
Πάμε λοιπόν στο 1973 όπου συνεχίζοντας κατά κάποιο τρόπο από εκεί που έμεινε το “Vol. 4”, η Αγία Τετράδα αποφασίζει να πάει μερικά βήματα παραπέρα. Το αποτέλεσμα είναι το αριστούργημα που ακούει στο όνομα “Sabbath bloody Sabbath”, ένας δίσκος με τον οποίο κατά την ταπεινή μου γνώμη η μπάντα έφτασε στο καλλιτεχνικό της απόγειο κατά την περίοδο 1970-79 και ίσως και γενικότερα. Από το σοκ του εναρκτήριου ομώνυμου κομματιού, στο… «υπόγειο» “A national acrobat” ή το επικών διαστάσεων “Spiral architect”, η μπάντα δίνει ρεσιτάλ δημιουργικότητας, ερμηνείας και γενικότερα έμπνευσης. Ο Ozzy είναι καλύτερος από ποτέ (μιλάω και για πριν και για μετά), ο Iommi κατεβάζει απίστευτες ιδέες και φαίνεται πιο απελευθερωμένος, οι Butler-Ward βρίσκουν χώρο για να κάνουν επίδειξη ικανοτήτων και ο υψηλός προσκεκλημένος Rick Wakeman των Yes δίνει λίγη από την αύρα του παίζοντας τα πλήκτρα στο “Sabbra Cadabra”. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα μέλη της μπάντας έπαιξαν ο καθένας τουλάχιστον από 2 όργανα κατά την ηχογράφηση (συνθεσάιζερ, πιάνο, mellotron, φλάουτο και ότι άλλο μπορείς να φανταστείς). Είναι φανερό πλέον ότι η μπάντα έχει πάει σε άλλο επίπεδο και έχει σχεδόν επανεφεύρει τον εαυτό της.
Ωστόσο, όταν η μπάντα επιστρέφει 2 χρόνια μετά με το “Sabotage”, δεν είναι πλέον οι ίδιοι άνθρωποι. Οι εσωτερικές διαμάχες, η κάθε λογής καταχρήσεις και οι νομικές κόντρες με το πρώην management γεννούν έναν γεμάτο από θυμό και πικρία δίσκο. Με διαφορά ότι πιο επιθετικό έγραψαν έως τότε, κάνει τους πρώτους τους δίσκους να φαίνονται μακρινοί, κρατώντας ωστόσο ένα υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο. Ένας στοχευμένος θυμός αν θέλετε, μια γροθιά σε όσα τους τρώγανε από μέσα και από έξω, ένας δίσκος με ένταση που όμοια δε έβγαλαν σε κανέναν προηγούμενο δίσκο. Αφήστε στην άκρη το “Am I going insane” (έπρεπε να βγάλουν και κάποιο single διάολε!) και βυθιστείτε σε ένα ταξίδι προς την Κόλαση και πάλι πίσω με το μεγαλειώδες “Megalomania”. Για τα “Symptom of the universe” και “Hole in the sky” τι να πει κανείς; Δεν νομίζω ότι στους πρώτους 4 δίσκους μπορεί να βρει κανείς τέτοιας έντασης κομμάτια.
Φυσικά ακριβώς επειδή η μπάντα συνέχιζε να βρίσκεται σε διαδικασία αναζήτησης και ίσως ήθελε να απομακρυνθεί από τον πρώιμο ήχο της, το “Technical ecstasy” που ακολούθησε την επόμενη χρονιά ήταν πάλι κάτι το διαφορετικό. Μα θα μου πει και κάποιος… συνάδελφος (ονόματα δεν λέμε ΔΗΜΗΤΡΗ), αυτός δεν είναι… καλός δίσκος. Σοβαρά τώρα; Για ακούστε λίγο καλύτερα. Όχι, αυτοί οι Black Sabbath δεν είναι οι Sabbath του 1971, έχουν αλλάξει και σαν άνθρωποι και σαν μουσικοί και αυτό συνήθως μεταφράζεται σε δίσκους που κάνουν τους «παραδοσιακούς» να βγάζουν σπυράκια. Εξαιρετική παραγωγή από τον μάστορα Iommi, κομματάρες όπως τα “Backstreet kids” και “Gypsy”, το μεγαλειώδες “You won’t change me” και μια «σοβαρή» μπαλάντα με το “She’s gone”. Συνεχίζουν ότι ξεκίνησαν με το “Sabbath bloody Sabbath” και άφησαν στη μέση με το “Sabotage”, ξέροντας πως οι μέρες του “Paranoid” έχουν περάσει και ο κόσμος ζητάει φρέσκο πράγμα. Ο δίσκος έχει φάει πολύ θάψιμο, κάτι πραγματικά άδικο καθώς αν τον εξετάσεις με καθαρή σκέψη θα καταλάβεις ότι άξιζε ΠΟΛΥ καλύτερης αντιμετώπισης. Α, εδώ έχουμε και την σπάνια ευκαιρία να ακούσουμε τον Bill Ward να τραγουδά, στο “It’s alright”.
Αν το “Technical ecstasy” θάφτηκε, τι να πω για το “Never say die”; Σίγουρα δεν βοήθησε το γεγονός ότι η μπάντα στο 1978 ήταν ουσιαστικά τελειωμένη και το ήξεραν και οι 4 τους. Το λέει άλλωστε και ο Bill Ward τραγουδώντας (ξανά) στο “Swinging the chain”: “Yes we’re sad and sorry, really sorry that it happened that way, we cannot go on in those days”. Ωστόσο, εκεί που άλλες μπάντες δεν θα κατάφερναν καν να βγάλουν δίσκο, αυτοί τα κατάφεραν σχεδόν όντας στον… αυτόματο πιλότο. Πειραματίστηκαν, στράγγιξαν τις σκέψεις και τις ιδέες τους και έσω και αν κάποιοι κατηγορούν τον δίσκο σαν άνισο, στην άλλη όψη του νομίσματος θα μπορούσε να θεωρηθεί ποικιλόμορφος. Από τα μελωδικά “Never say die” και “A hard road” στα χορταστικά “Johnny Blade” και “Junior’s eyes”, μέχρι τους jazz πειραματισμούς (ο Iommi θυμήθηκε τα νιάτα του) του “Air dance”, η μπάντα καταθέτει και τα τελευταία ψήγματα έμπνευσης, ξεπερνώντας τον εαυτό της, τηρουμένων των αναλογιών φυσικά.
Μπορεί η περίοδος 1973-1978 να μην υπήρξε η πιο εμπορική ή επιδραστική των Black Sabbath αλλά οι συνθήκες στις οποίες δημιούργησε η μπάντα αποδείχθηκαν τελικά ιδανική «μαία» για την δημιουργία μουσικής που στάθηκε στο υψηλότερο καλλιτεχνικό επίπεδο που είχαν φτάσει μέχρι τότε. Και τώρα βάλτε να ακούσετε το “Sweet leaf” (γκουχ γκουχ) γιατί πολύ μακριά σας πήγα από τους «ορθόδοξους» Black Sabbath….